Tip 2 diyabet, yüksek kan şekerinin (şeker) neden olduğu bir durumdur. Kan şekeri yediğiniz yiyeceklerden elde edilir ve insan vücudunun ana enerji kaynağı olarak kabul edilir. Vücudunuz, pankreasta üretilen bir hormon olan insülini, yediğiniz yiyeceklerden glikozun enerji için kullanılabilmesi için hücrelerinize taşınmasına yardımcı olmak için oluşturur. Ancak tip 2 diyabetli kişilerde vücut insülini iyi kullanamaz. Bu, kan şekeri seviyelerinizin yükselmesine neden olarak ciddi sağlık komplikasyonlarına yol açabilir. Tip 2 diyabet, tüm diyabet vakalarının yüzde 90 ila 95’ini oluşturan diyabetin en yaygın şeklidir. Obezitenin önemli bir sonucu olarak Tip 2 diyabet bir numaralı risk faktörü aşırı kilolu veya obez olmaktır. Bir kişinin vücut kitle indeksi (BMI) 25’in üzerinde olduğunda fazla kilolu ve BMI’sı 30’un üzerinde olduğunda obez olarak kabul edilir. Örneğin, güncel olarak Amerika Birleşik Devletleri’nde 140 milyondan fazla yetişkin ve 14 milyondan fazla çocuk obeziteye sahiptir.
Obezitenin ana semptomu, kandaki yağ asitlerinin seviyesini artıran aşırı vücut yağıdır. Bu yağlar karaciğerde biriktikçe karaciğerin işlevi giderek bozulur ve karaciğerin ana işlevlerinden biri glikoz üretimi ve depolanmasıdır. Obezite, insülin direncinin başlangıcını tetikler ve bu da tip 2 diyabetin başlamasına katkıda bulunur.
Obezite ve fazla kilolu olmak için risk faktörleri şunları içerir:
- Aşırı kalori alımı
- Aşırı doymuş yağ ve trans yağ tüketmek
- İşlenmiş ya da şekerli yiyecek ve içecekler yemek
- Egzersiz eksikliği
Tip 2 Diyabet Belirtileri
Diyabet, vücudun çok az insülin üretmesi ya da hiç insülin üretmemesi veya insüline dirençli hale gelmesi durumudur. İnsülin, glikozu kandan hayati dokularınıza taşıma işlevine sahiptir ve eğer vücudunuz insülini düzgün üretmiyor veya kullanmıyorsa glikoz, enerji için kullanılacak hücrelerinize ulaşamaz. Diyabet temelli yüksek kan şekeri seviyesi sinirlere, damarlara ve birçok hayati organa zarar verebilir. Erkekler ve kadınlar, aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok semptom görebilirler:
- Sık idrara çıkma
- Aşırı susuzluk
- Tükenmişlik
- Açıklanamayan kilo alımı veya kilo kaybı
- Ellerde ve/veya ayaklarda uyuşma ve karıncalanma
- Sinirlilik
- Bulanık görme
- Yavaş yara iyileşmesi
- Mide bulantısı
- Cilt enfeksiyonları
- Vücudun kırışık bölgelerinde cildin koyulaşması (acanthosis nigricans)
- Meyveli, tatlı veya aseton kokusuna benzer nefes kokusu
Tip 2 Diyabet Nasıl Oluşur?
Tip 2 diyabet tipik olarak kas, karaciğer ve yağ hücrelerinin insülini verimli bir şekilde kullanamadığı bir durum olan insülin direnci ile başlar. Sonuç olarak, vücudun hücrelere glikoz girmesi için daha fazla insüline ihtiyacı vardır ve zamanla pankreas buna ayak uyduramaz. Fazla kilolu olmak ve hareketsiz bir yaşam tarzı sürmek insülin direncine yol açabilir.
Tip 2 Diyabet Riskini Arttıran Faktörler Nelerdir?
Bazı insanlar genetikleri nedeniyle tip 2 diyabete yatkın olsa da, hastalığın başlangıcında yaşam tarzı baskın bir rol oynamaktadır. Kısacası, tip 2 diyabet için genetik bir yatkınlığa sahip olmak, onu diyabet olacağınız anlamına gelmez. Diyet ve egzersiz seçimleri, nihayetinde hastalığa yakalanıp yakalanmayacağınızı belirleyebilir. Tip 2 diyabet için bir numaralı risk faktörü fazla kilolu veya obez olmaktır. Obezite, insülin direncinin başlangıcını tetikler ve bu da tip 2 diyabetin başlamasına katkıda bulunur.Tamamen açık olmayan nedenlerle, çalışmalar uyku eksikliğinin tip 2 diyabet riskinde önemli bir artışla ilişkili olduğunu göstermiştir.
Uyku eksikliğinin stres hormonu kortizol üretimini arttırdığı düşünülmektedir. Kortizol sizi uyanık tutmaya yardımcı olabilirken, çok fazla olması hem insülin üretimini hem de vücudun insüline tepkisini azaltabilir. Bu nedenle, kronik bir uyku eksikliği, tip 2 diyabet için katkıda bulunan bir risk faktörü olarak kabul edilebilmektedir. Yaşlandıkça, insülin direnci ve tip 2 diyabet riski artar. Bunun, pankreasın insülin üretme ve salgılama yeteneğini azaltan yaşlanmaya bağlı değişikliklerden kaynaklandığı düşünülmektedir. Tip 2 diyabetli aile üyelerine sahip olmak, tip 2 diyabet riskinizi artırır. Bazı araştırmalar, tip 2 diyabetli bir anne veya babaya sahip olmanın hastalık riskinizi üç katına kadar artırabileceğini göstermiştir. Bununla birlikte, diyabetli aile üyelerine sahip olmak diyabet hastalığına yakalanacağınızı kesinleştirmez.
Tip 2 Diyabetin Riskleri Nelerdir?
Tip 2 diyabet, yaştan bağımsız olarak tüm insanları etkileyebilen bir hastalıktır. Tip 2 diyabetin erken belirtileri gözden kaçabilir, bu nedenle etkilenenler bu duruma sahip olduklarını hemen anlamayabilirler. Tip 2 diyabetin erken evrelerindeki her üç kişiden tahminen biri, diyabetinin olduğunun farkında değildir. Diyabet, vücudun karbonhidratları enerji için kullanabilme yeteneğini olumsuz olarak etkileyerek yüksek kan şekeri seviyelerine yol açar. Diyabet temelli olarak oluşan yüksek kan şekeri seviyesi, insan vücudunda ciddi sağlık sorunları geliştirme riskini artırabilen bir faktördür.
Uzun vadede, tedavi edilmeyen yüksek kan şekerinin olası sonuçları şunları içerir:
- Sinir problemleri
- Görme kaybı
- Eklem deformiteleri
- Kalp-damar hastalığı
- Diyabetik koma (hayatı tehdit eden)