Pediatri
Pediatri alanındaki hizmetlerimiz bebeklerin doğum sonrası oluşabilecek tüm sağlık sorunlarını kapsar. Prometeymed, genetik temelli hastalıklar başta olmak üzere, cerrahi müdahaleden bakım hizmetlerine kadar anne babaların yanında yer alarak bebeklerin hayata sağlıklı bir başlangıç yapmaları için hizmet verir.
Pediatri, doğumdan 18 yaşına kadar çocukların fiziksel, davranışsal ve zihinsel bakımı ile ilgilenen bir tıp alanıdır. Bu alanla ilgilenen doktorlara çocuk doktoru adı da verilir. Bir pediatri uzmanı, çocuklarda görülen hem küçük hem de ciddi hastalıkların teşhisi ve tedavisi ile ilgilenen bir doktordur.
Pediatri nedir?
Pediatri, bebeklerin, çocukların ve ergenlerin doğumdan 18 yaşına kadar sağlık ve tıbbi bakımıyla ilgilenen tıp dalıdır. “Pediatri” kelimesi “çocukların şifacısı” anlamına gelir; iki Yunanca kelimeden türetilmiştir: “pais” çocuk anlamına ve “iatros” doktor ya da şifacı anlamına gelir. Pediatri, 19. yüzyılın ortalarında gelişmeye başlayan nispeten yeni bir tıbbi uzmanlık alanıdır.
Çocuk doktorları ne ile ilgilenirler?
Çocuk doktorları, 21 yaşına kadar olan bebeklerin, çocukların, ergenlerin ve genç yetişkinlerin fiziksel, duygusal ve sosyal sağlığına odaklanır. Çocuk sağlığının pek çok yönüyle çalıştıkları için, çocukları etkileyen sorunları değerlendirme, tespit etme, önleme ve yönetme konusunda oldukça eğitimlidirler. Bu, kulak enfeksiyonunu tedavi etmekten ebeveynlerle okul veya davranış sorunları hakkında konuşmaya, çocukları iyi çocuk muayeneleri veya yıllık muayeneler için görmeye ve onlara aşılarını vermeye kadar her şeyi içerebilir.
Pediatristlerin eğitildiği ve uygulamaya yetkili olduğu bazı prosedürlerin bir listesi aşağıda verilmiştir:
- Aşı yapmak
- Çıkık omuzları veya dirsekleri tedavi etmek
- Küçük yaralanmaları tedavi etmek
- Kıymık gibi yabancı cisimleri çıkarmak
- Kırık kemikler ile ilgilenmek
- Sünnet yapmak
Çocuk doktoru ve Yetişkin doktoru farkı
Pediatri, yetişkin tıbbından birden fazla yönden farklıdır. Bir bebeğin, yeni doğanın veya bir çocuğun daha küçük gövdesi fizyolojik olarak bir yetişkininkinden önemli ölçüde farklıdır. Dolayısıyla, bir çocuğun tedavi süreci, küçük boyutta bir yetişkini tedavi etmeye denk gelmemektedir.
Doğuştan gelen kusurlar, genetik farklılıklar ve gelişimsel sorunlar, çocuk doktorlarını yetişkinleri tedavi eden doktorlardan daha fazla ilgilendirmektedir. Ayrıca, pediatride çeşitli yasal sorunlar vardır. Çocuklar reşit değildir ve çoğu yargı alanında kendileri için karar veremezler. Her pediatrik prosedürde vesayet, mahremiyet, yasal sorumluluk ve rıza alma konuları dikkate alınmalıdır.
Çocuk doktoru eğitimi
Çocuk doktorlarının eğitimi dünya genelinde önemli ölçüde değişmektedir. Yetki alanına ve üniversiteye bağlı olarak, bir tıp diploması lisans düzeyinde ya da lisansüstü düzeyde alınıyor olabilir. İlki, yani lisans belgesi genellikle beş veya altı yıl sürer. Genellikle dört ya da beş yıl süren lisansüstüne (ABD’de olduğu gibi) girenler, sıklıkla daha önce üç ya da dört yıllık bir üniversite diplomasını tamamlamış olur. Tıp mezunları, mezun oldukları ülke ve üniversiteye özgü bir dereceye sahiptir. Bu derece, o tıp doktorunun, “staj” veya “şartlı kayıt” gerekliliklerine tabi olarak, söz konusu ülkenin ve bazen birkaç ülkenin yasalarına göre lisanslı veya kayıtlı olmasını sağlar.
Türkiye’de çocuk doktoru olabilmek için öncelikle Tıp Fakültesinin 6 yıllık zorunlu eğitimi tamamlanır ve daha sonra TUS adı verilen bir sınava girmek gerekir. Son olarak da Tıpta Uzmanlık Sınavında (TUS) yeterli başarıyı göstererek “Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları uzmanlığı“ unvanı kazanılmaktadır. Böylelikle Türkiye’de uzun ve etkili bir eğitim sonucunda çocuk sağlığı ile ilgilenen kaliteli doktorlar yetişebilmektedir.
Hangi durumlarda çocuğumu çocuk doktoruna götürmeliyim?
Çocuklarınızla doktora gitmek, özellikle ilk kez anne baba olacaklar için korkutucu olabilir. Ancak acil bir durumda çocuğunuzu ne zaman doktora götürmeniz gerektiğini bilmek çok önemlidir çünkü tek bir karar bile hayatlarını kurtarabilir. Ek olarak, pediatrik kontroller almak, herhangi bir hastalığın daha da gelişmesini engelleyebilir ve uzman doktorlar, olası altta yatan koşulları ortaya çıkarabilmektedir.
CDC’ye göre, 2021 yılında 5 ila 11 yaş arasındaki çocukların %4,6’sının yaralanma veya hastalanma nedeniyle 11 günden fazla okula gidemediği tahmin ediliyor. Bu nedenle her ebeveynin çocuğunu ne zaman doktora götürmesi gerektiğini bilmesi çok önemli olabilmektedir.
Eğer çocuğunuz hastalık semptomları gösterirse çocuk doktorunu hemen aramalı mıyız yoksa zamanla iyileşmesini mi beklemeliyiz diye düşünebilirsiniz ya da sıkı önlemler alıp acil servise gitmeyi de düşünebilirsiniz. Bunlar geçerli ve anlaşılır sorulardır ve cevabı çocuğunuza bağlı olacaktır.
Çocuğunuz 2 aylıktan küçükse ve 38° C ateşi varsa, bu acil bir durumdur. Bu durumda çocuk doktoru yerine en yakın acil servise gitmeniz gerekir.
Çocuğun daha büyük olması, ateşinin ne kadar sürdüğü, çocuğun nasıl davrandığı, yemek yiyip yemediği, sürekli ağlayıp ağlamadığı gibi diğer faktörlere bağlı olacaktır. Çocuğunuzun aşısı varsa, semptomların yoğunluğuna bağlı olarak hastalığın kendiliğinden geçmesini bekleyebilirsiniz ancak çocuğunuzun aşıları yapılmış değilse tüm ateşli hastalıklar bir doktor ziyareti gerektirir.
Bu arada, kusma veya ishal varsa, çocuğunuz viral bir enfeksiyon kapmıştır. Çoğu zaman, bu semptomlar yoğun olmadıkça ciddi sorun oluşturmazlar. Buradaki sorun, tehlikeli olabilecek dehidrasyon olasılığıdır. Mide sorunlarının çoğu 24 saat sürer, ancak daha uzun sürerse çocuk doktorunuza başvurmalısınız.
Çocuk sağlığı
Sağlıklı bir çocuğun gelişimi aslında anne babanın sağlığı ve onların genetik mirası ile gebe kalmadan önce başlar. Gebe kalma ve doğum öncesi dönem boyunca gelişim süreci devam eder. Bu süre boyunca, fetüs için pediatrik kaygıları ile anne için gebelik kaygıları arasında doğal olarak önemli bir örtüşme vardır.
Bebek doğduktan sonra emzirme, yeni doğan tarama testleri ve uyku güvenliği gibi ele alınması gereken yeni ve önemli konular vardır. Doğumdan kısa bir süre sonra, sağlık kontrolleri ve aşıları için tutulması gereken sağlık randevuları başlar. Bu konuları katı gıdaların ne zaman ve nasıl tüketileceği, tuvalet eğitimi, ne zaman diş hekimine gidileceği gibi diğer konular izlemektedir.
Pediatri alanı, büyüme ve gelişmedeki klasik aşamaları tanır, ancak bir çocuğun büyümesi ve gelişmesi bir süreklilik oluşturduğundan bu aşamalar her zaman keskin olarak ayrıştırılamamaktadır. Bir bebek, yenidoğan döneminde ve erken bebeklik döneminde şaşırtıcı bir oranda değişir. Siz farkına bile varmadan, bebeğiniz yürümeye başlar, hemen sonra bir çocuk olur ve on yıldan biraz daha uzun bir süre sonra ergenliğe girer. Bu süreç hem çocuk hem de aile için yoğun ve zorlu bir dönem olabilmektedir.
