İlik nakli tedavisi
Kan ya da ilik nakli geçirmesi gereken çoğu insan lösemi veya lenfoma gibi kanser türlerinden birine sahiptir. Bunun yanısıra hastalığın türüne ve şiddetine bağlı olarak farklı tipte kemik iliği nakli yapılması gerekebilir.
Prometeymed ilik tedavisi alanındaki hizmetlerinde dünyanın sayılı hekim, klinik ve hastaneleriyle birlikte hareket etmektedir. Hizmet verdiğimiz hastaların teşhisten tedavi sonrası bakıma kadar her adımda yanında yer alırken, profesyonel hizmet yelpazemizle de hastanın olabilecek en konforlu şekilde tedaci olmasını sağlarız.
İlik nakli tedavisi ile ilgili tüm yanıtları burada bulacaksınız.
İlik nakli
Kemik iliği nakli, kemik iliğinin sağlıklı hücrelerle değiştirildiği tıbbi bir tedavidir. Değiştirilen hücreler ya kendi vücudunuzdan ya da bir donörden gelir.
Kemik iliği nakli aynı zamanda kök hücre nakli veya daha spesifik olarak hematopoetik kök hücre nakli olarak da adlandırılır. Transplantasyon, lösemi, miyelom ve lenfoma gibi belirli kanser türlerini ve kemik iliğini etkileyen diğer kan ve bağışıklık sistemi hastalıklarını tedavi etmek için kullanılmaktadır.
İlik nakli nasıl olur?
Kan veya ilik nakli olması gereken çoğu insanda lösemi, lenfoma veya multipl miyelom gibi kanserler görülmektedir. İlik naklinin farklı türleri vardır ve hastalığınızın tipi ve şiddeti, ne tür bir nakile ihtiyacınız olacağını belirler.
Allojenik bir nakil, donör kemik iliği, göbek kordonu kök hücreleri veya periferik kök hücrelerin alınmasını içerir. Bu donör genetik olarak uyumludur ve sizinle akraba olabilir ancak olmak zorunda değildir. Otolog bir nakil, kendi periferik kan kök hücrelerinizin naklini içerir.
İlik nakli kimlere yapılır?
Sadece çok yoğun kemoterapi ile yapılabilen bir kan hastalığınız varsa kemik iliği nakli yapılmaktadır. Örneğin, belirli lösemi, lenfoma ya da miyelom (kemik iliği kanseri) gibi hastalıklar için ilik nakli yapılmaktadır. Kemik iliği vücuttaki kimyasal olarak en hassas dokudur ve yoğun kemoterapide tamamen düzensiz hale gelir.
Kemik iliği nakilleri, hastalığa ve seçilen nakil tipine bağlı olarak farklı biçimlerde gerçekleştirilmektedir. Nakil, kendi kemik iliği hücrelerinizi kullanmanız ya da bir donörden alınan hücreleri kullanmanıza bağlı olarak farklılık gösterecektir.
İlik nakli üç farklı şekilde gerçekleştirilebilmektedir. Bu nakiller otolog, allojenik ve haploidentik olarak adlandırılmaktadır.
Otolog ilik nakilleri
Otolog kemik iliği nakli, çok yüksek doz kemoterapi almayı ve ardından önceden topladığınız periferik kök hücrelerin ya da kemik iliğinin infüzyonunu içerir. Vücudunuzdaki kanseri yok etmek için yüksek doz kemoterapi tedavisi uygulanır. Yeni iliğin ya da periferik kök hücrelerin infüzyonu, kemoterapi ve/veya radyasyon tedavisi tarafından tahrip edilen kemik iliğinin yerini alır. Eğer lenfoma, multipl miyelom, Hodgkin hastalığı, germ hücreli kanser ya da belirli lösemi tiplerinden birine sahipseniz otolog nakil için bir aday olabilirsiniz.
Allojenik ilik nakilleri
Allojenik bir nakil, çok yüksek dozda kemoterapi ve/veya radyasyon tedavisi almayı ve ardından donörünüzün kemik iliği veya periferik kan kök hücrelerinin infüzyonunu içerir. Böylelikle vücudunuzdaki kanseri yok etmek için savaşan yoğun bir tedavi uygulanır. Donörden alınan yeni kemik iliği, kordon kanı ya da periferik kök hücrelerin infüzyonu, kemoterapi ve/veya radyasyon tedavisi tarafından tahrip edilen kemik iliğinin yerini alır. Allojenik transplant hastaları, graft-versus-host hastalığı veya GvHD adı verilen bir komplikasyon geliştirme riskine sahiptir. GvHD, greftten alınan donör hücrelerin hastanın (veya konağın) organlarına veya dokularına saldırdığı bir durumdur. Durum hafif olabilir ve ayaktan tedavi edilebilir ya da şiddetli olabilir ve hastanede tedavi gerektirebilir. Eğer lösemi, aplastik anemi, miyelodisplazi, miyelofibroz, yüksek dereceli lenfoma veya diğer kanser türlerinden birine sahipseniz, allojenik nakil adayı olabilirsiniz.
Akraba dışı allojenik ilik nakilleri
Kemik iliği nakli yapabilmek için öncelikle hastanın yakın akrabalarına bakılır. Kardeşlerde kemik iliği tam uyumlu olduğu için varsa sıklıkla ilk olarak kardeş aranır. Kardeşlerle kemik iliği uyumlu değilse yakın akrabalar muayene edilir ve gerekli testler yapılır. Ancak akrabalarda uyumlu kemik iliği yoksa uzman doktor ile birlikte kemik iliği için akraba olmayan kişiler araştırılmaya başlanır. Tabii ki, uygun bir bağışçı arayışı uzun zaman alabilmektedir ve bu nedenle mümkün olduğu durumlarda akrabalardan elde edilen ilik nakilleri tercih edilmektedir.
Akraba dışı allojenik ilik nakilleri, uygun donör bulunduktan sonra, akrabalardan elde edilen ilik nakilleri ile benzer bir sürece sahiptir.
Haploidentik ilik nakilleri
Bir haploidentik ilik nakli, bir tür allojenik ilik naklidir. Sağlıksız olan hücreleri değiştirmek için yarı uyumlu bir donörden alınan sağlıklı, kan oluşturan hücreleri kullanır. Donör tipik olarak bir aile üyesidir.
Allojenik nakillerde doktorlar, insan lökosit antijeni (HLA) tipini öğrenebilmek amacıyla kan testi yapmaktadır. HLA, vücudunuzdaki çoğu hücrede bulunan bir protein ya da belirteçtir. Doktorlar, HLA’nızla yakından eşleşen bir donör veya göbek kordonu kanı ararlar.
Ancak bazen yakın bir HLA eşleşmesi bulamazlar. Bu durumda, haploidentik bir nakil bir seçenek olabilir. Bu, donörün HLA’nızın tam olarak yarısıyla eşleştiği bir tür allojenik nakildir.
Haploidentik, yani yarı uyumlu, bir donör genellikle anneniz, babanız veya çocuğunuzdur. Anne babalar çocukları için her zaman yarımdır. Kardeşlerin (erkek veya kız kardeşler) birbirleri için yarı eşleşme olma olasılığı %50’dir (2’de 1). Diğer aile üyelerinin (kuzenler, teyzeler veya amcalar gibi) yarı eşleşme olması pek olası değildir.
